W ciągu długiego czasu rozwoju sztuki bonsai stworzono podstawowe style, naśladujące określone formy spotykane w naturze. Określone cechy każdego ze stylów stanowią jednak tylko propozycję, a nie sztywno określone reguły.

Jeżeli drzewo rośnie swobodnie, to w ciągu wielu dziesięcioleci przybiera kształt, który został zapisany w jego genach. Każdy gatunek roślin ma swoją charakterystyczną sylwetkę, która w pewnym zakresie może ulegać zmianom, w zależności od stanowiska, na jakim rośnie.
W przypadku bonsai sami określamy warunki, w jakich rozwija się roślina. Stawanie się potężnym drzewem trwa w naturze kilkadziesiąt lat. Pod naszą opieką, dzięki specjalnym zabiegom, drzewo w miniaturze może osiągnąć wiekowy wygląd już po kilkunastu latach.
Mistrz sztuki bonsai musi postarać się odkryć możliwości drzemiące w roślinie i za pomocą specjalnych zabiegów umożliwić ich dalszy rozwój. Forma, do której się dąży, powinna pozostawać w zgodzie z danym gatunkiem i naśladować jego naturalne cechy. Wskazówką mogą się stać podstawowe style sztuki bonsai. Ułatwiają one znalezienie właściwej formy dla danego drzewa, jednak nigdy nie powinny być narzucane danej roślinie tylko ze względów formalnych.