Proces spalania jest reakcją chemiczną, podczas której zachodzi utlenianie gazów wydzielających się z substancji palnych na skutek pirolizy. Podstawowymi produktami spalania są CO, CO2 i H2O oraz energia w postaci ciepła i światła. Mieszanina wszystkich produktów spalania nazywana jest dymem. Właściwości dymu zależne są od rodzaju i ilości paliwa oraz od ilości tlenu i temperatury spalania, które limitują stopień dopalenia się cząstek paliwa.

Warunkiem zainicjowania oraz podtrzymania ognia jest jednoczesna obecność trzech czynników: ciepła, tlenu i paliwa, tworzących tak zwany trójkąt spalania. Efektywna wielkość pożaru jest uzależniona przede wszystkim od dostępności tlenu i paliwa, a niedobór któregoś z tych elementów hamuje jego rozwój. Chwilowy niedostatek tlenu może wywołać tzw. stan zawieszonego ożywienia ognia, który w momencie dostarczenia powietrza (na przykład po otwarciu drzwi do pomieszczenia lub wybiciu okna) przeobraża się w gwałtowny wybuch zwany rozgorzeniem.

Zapalenie się jednego z przedmiotów w pomieszczeniu wywołuje natychmiastową reakcję łańcuchową. Płomienie i gorący dym wznoszą się do sufitu i rozprzestrzeniają po całym wnętrzu, nagrzewając kolejne elementy. W rezultacie, po przekroczeniu przez warstwę dymu temperatury 600°C, prowadzi to do przerzucenia się ognia nawet na znaczne odległości od jego źródła i ogarnięcia przez pożar całego pomieszczenia. Uniknięcie tego zjawiska jest możliwe poprzez niedopuszczenie do gromadzenia się dużych ilości dymu, dzięki jego usuwaniu przy użyciu instalacji oddymiającej.

W zależności od ilości powietrza wentylacyjnego dostępnego w trakcie rozwoju pożaru, rozróżnia się dwa typy pożarów:

•    pożary limitowane przez wentylację (niewystarczająca ilość powietrza do zapewnienia spalania zupełnego),

•    pożary limitowane przez ilość paliwa (wystarczająca ilość powietrza, szybkość rozwoju pożaru uzależniona od szybkości przemieszczania się płomieni).

Istnieje możliwość wyznaczenia względnego czasu trwania pożaru, oznaczającego czas, w którym ulegną spaleniu materiały palne znajdujące się w pomieszczeniu. Względny czas trwania pożaru określa się z wykresu 2, na podstawie obliczonej gęstości obciążenia ogniowego, oznaczającej energię cieplną, która może powstać przy spaleniu materiałów palnych znajdujących się w pomieszczeniu lub strefie pożarowej, przypadającą na jednostkę powierzchni tego pomieszczenia bądź strefy pożarowej.