Przycinanie gałęzi
Aby wpłynąć na formę bonzai, trzeba roślinę odpowiednio przyciąć. Cięcie gałęzi i pędów należy do pierwszych czynności prowadzonych na żywej roślinie.
Nowicjusz formuje najpierw drobno-listne, szybko rosnąco drzewa liściaste. Aby ćwiczyć wyczucie formy, tnie się łukowato koronę. Przycięcie poszczególnych partii gałęzi sprawia początkującym trudności. Trzeba nieco doświadczenia, aby rozpoznać niepotrzebne i nie pasujące gałęzie.
Stosunkowo szybko można jednak nauczyć się trzech podstawowych reguł:
• z gałęzi ustawionych naprzeciwległe, a więc zachodzących na siebie, trzeba jedną wyciąć,
• krzyżujące się gałęzie, trzeba obie usunąć;
• gałęzie za cienkie, wyrastające z pnia. też trzeba usunąć.
Takie zabiegi są konieczne dla uzyskania przejrzystego, naturalnego bonsai.
Narzędzia potrzebne do cięcia bonzai:
• wąskie nożyce do drobnych gałęzi i pędów,
• wklęsłe szczypce do gałęzi średniej grubości,
• składana piłka do grubych gałęzi,
• szczypce do paków, do wyżłobienia miejsca mocnego cięcia.
Miejsca cięcia są powierzchniami najczęściej atakowanymi przez bakterie, grzyby i owady i dlatego trzeba je zabezpieczyć środkiem chroniącym zranienia. Istnieją różne preparaty stosowane powszechnie przy pielęgnacji drzew. Płynny balsam na bazie akrylu można stosować nawet w czasie wilgotnej pogody lub przy soku wyciekającym z rany. Kit do zalepiania ran jest dającą się formować masą, którą można wilgotnymi palcami wgnieść w suchą ranę. Te dwa preparaty wystarczą do zabezpieczania ran na bonzai.
Odpowiednim okresem do cięcia jest zima lub wczesna wiosna w czasie spoczynku roślin. Dzięki temu drzewo nie traci soku z ran i łatwiej zniesie zabieg. Drobne gałązki i nowe pędy można przycinać przez cały rok bez szkody dla rośliny.
Dla dobrego formowania podstawowego poprzez cięcie gałęzi ważne jest wybranie właściwego surowca roślinnego. Rośliny nadające się na bonzai muszą od dołu do góry być możliwie gęsto ugałęzione. Rośliny mające niewiele gałęzi i do tego na niewłaściwym miejscu przeważnie się nie nadają do formowali.a.
Aby obciąć właściwą gałąź, można ją najpierw zasłonić ręką. W ten sposób zobaczymy, czy powinna zostać usunięta, czy też należy ją zostawić na miejscu. Słabo ugałęzione rośliny przeznaczone na bonsai dają niewielkie możliwości formowania. Potrzebne jest wieloletnie doświadczenie, żeby z takich roślin uzyskać coś odpowiedniego. Przez pierwsze radykalne cięcie pobudza się również wypuszczanie nowych pędów, co jest ważne dla przyszłego formowania bonsai.